Kun je iets vertellen over jouw drive?
In 2015/6 kon ik voor het eerst partner worden bij een Public Affairs- kantoor, maar ik vond de tijd niet rijp. Ik ben toen met een groep mensen Kompass gestart. Wij vonden het allemaal heel belangrijk dat de politiek toegankelijk is voor mooie burgerinitiatieven.
Als lobbyist of PA-professional onderschat je soms je eigen netwerk, capaciteit en vaardigheden. Voor kleine maatschappelijke organisaties is de taal en de logica van Den Haag niet zo vanzelfsprekend. Soms spreken ze wel eens een ambtenaar, Kamerlid of minister, maar het is allemaal vrijblijvend. Tijd, geld en politieke kennis ontbreken te vaak om te monitoren wat er gebeurd in Den Haag en echt invloed uit te oefenen. Burgerlobbyisten blijven vaak teleurgesteld achter. Wij wilden ons dan ook graag inzetten voor een eerlijker speelveld en fungeren als bondgenoot voor ‘clubjes’ die zelf geen lobbyist of financiering hadden.
Jullie bestaan nu circa 5 jaar. Wat hebben jullie ondernomen?
We hebben meerdere grote projecten opgezet rondom bijvoorbeeld etnisch profileren, burgerschaps- en mensenrechteneducatie, staatloosheid en het betrekken van nieuwkomers zelf bij de discussie over integratie, asiel & terugkeer en arbeidsparticipatie van vluchtelingen. Over dat laatste project is een mooie documentaire verschenen bij de NPO (Brandpunt KRO-NCRV) en ook de artikelen in Trouw en Telegraaf hierover kan ik je aanraden. Ik heb nog steeds goed contact met een aantal van die mensen en ben trots op wat ze zowel persoonlijk als maatschappelijk hebben bereikt.
Maar het allermooiste vind ik toch de projecten van onderop. Hulpaanvragen die bij ons als organisatie binnenkwamen; waar wij dan een PA-professional aan konden koppelen. Ik herinner me aanvragen rondom schoolontbijt, armoede op Caribisch Nederland, huisverzakkingen in Groningen, voorzieningen voor ongedocumenteerden, herdenking slavernijverleden, sekswerk en mensenhandel in Den Haag en Friesland en de toegankelijkheid van stembureaus voor mensen met een geestelijke beperking.
We groeiden met Kompass in de eerste jaren heel snel in projecten en financiering. Op een gegeven moment waren we een projectvoorstel aan het schrijven met de universiteiten Utrecht, Oxford en Sorbonne. Uiteindelijk zijn we een jaar of drie geleden teruggegaan naar de kern van onze missie. Het moet allemaal wel behapbaar blijven en je moet voorkomen dat fondsenwerving een doel wordt in plaats van een middel. Daar geloof ik zelf heel sterk in.
Hoe worden Public Affairs- professionals bij jullie initiatief betrokken?
Wij bieden alle Public Affairs-adviseurs die dat willen de mogelijkheid om met hun beroep en vaardigheden iets doen voor mooie maatschappelijke initiatieven. Dat doen ze via een training of workshop en altijd gratis en natuurlijk zonder commercieel belang.
Mijn ervaring is dat de Public Affairs-professionals het in de eerste plaats leuk en leerzaam vinden. Maar daarnaast vinden de collega’s het vaak ook belangrijk werk. Een collega PA-professional vertelde me ooit dat een eerlijker speelveld cruciaal is om draagvlak te behouden voor het beroep van lobby professional. Ik denk dat daar een kern van waarheid inzit.
We zijn in 2016 begonnen met een lijst van senior Public Affairs-professionals die graag mee wilden werken met Kompass en wat me sindsdien opvalt zijn twee dingen. De lijst is in de eerste plaats vrij divers. Mensen van ‘allerlei pluimage’ staan erop; vooral ook in politieke achtergrond. In de tweede plaats groeide de lijst gedurende de jaren continu. We zijn dan ook nooit ook maar enigszins in de buurt gekomen van het einde van de lijst.
Stel je krijgt een verzoek binnen van een initiatief die helemaal niet strookt met je idealen. Hoe ga je daar dan mee om? En hoe maak je die afweging?
Mijn politieke idealen zijn voor dit initiatief niet zo belangrijk. Binnen het bestuur hebben altijd mensen gezeten met hele verschillende achtergronden en politieke en religieuze levensovertuigingen. Bovendien; de Public Affairs-professional is in de eerste plaats zelf verantwoordelijk voor de keuze waaraan zij of hij wel of niet vrijwillig meewerkt.
We hanteren als bestuur vier criteria voor de aanvragers. In de eerste plaats werken we alleen met initiatieven met draagvlak. Individuele zaken verwijzen we door naar een advocaat en komen pas aan bod bij ons als er meerdere mensen een groot maatschappelijk probleem ervaren. In de tweede plaats controleren we scherp of initiatieven geen lobbyist hebben of kunnen betalen. Daarmee zijn we anders dan bijvoorbeeld het recente initiatief The Good Lobby in Brussel. Sommige goede doelenorganisaties zijn wellicht voor velen van ons sympathiek, maar hebben voldoende eigen middelen en vallen daarmee buiten ‘onze boot’. Dit leidde nogal eens tot teleurstelling bij die organisaties. In de derde plaats vinden we het belangrijk dat de aanvragende organisaties werkt binnen de regels van de rechtstaat en de gedragscode van de BVPA onderschrijft. Ten slotte hanteren we ‘mensenrechten’ als criterium en toetssteen. We richten ons op zaken van armoede via zorg tot duurzaamheid en kunnen juridisch advies inwinnen op dit punt als dit noodzakelijk is.
Met deze criteria hebben we de afgelopen vijf jaar prima uit de voeten gekund. Eigenlijk hebben we opvallend weinig discussie over deze criteria. Het grootste probleem is de kwaliteit van de aanvraag. We krijgen veel aanvragen binnen, maar slechts weinigen kunnen omschrijven wat hun lobbydoel is. Juist de organisaties die je het hardst nodig hebben, vullen het formulier niet altijd even duidelijk in. We proberen niet al te veel barrières op te werpen en deze initiatieven te helpen, maar dat is niet altijd genoeg.
Kun je iets vertellen over de samenwerking met de BVPA?
Begin dit jaar vroeg Pieter Omtzigt het maatschappelijk middenveld te reflecteren op wat ze bij de kindertoeslagaffaire gemist hebben. We hebben deze vraag toen besproken binnen het bestuur. Mij viel het al langer op dat we als Kompass vooral aanvragen kregen op het gebied van burgerrechten, terwijl sociaaleconomische thema’s vaak niet bij ons terecht kwamen. Ik ben daarover wel eens gaan praten met de sociale alliantie, de ombudsman en de FNV. We merkten dat we als bestuur erg veel tijd bezig waren met algemene regelgeving rondom stichtingen en dat dit per juli alleen nog maar zou toenemen. Dat zat innovatie in de weg. De Corona-tijd hielp ook al niet mee. We besloten daarom op zoek te gaan naar partnerorganisaties en hebben met een aantal partijen gesproken: vooral aan de vraagkant. Uiteindelijk hebben wij als bestuur gedacht dat we door op te gaan in de BVPA de administratieve lasten kunnen reduceren en kunnen investeren in publiciteit en naamsbekendheid. We vinden het mooi als alle BVPA-leden ons bij onze missie helpen. Niet alleen door trainingen en workshops; maar door op zoek te gaan naar initiatieven ook. Uiteindelijk zijn er namelijk weinig betere ambassadeurs dan lobbyisten.
De werkgroep Kompass van de BVPA bestaat sinds deze maand uit Sarah-Nienke van Voorthuisen, Nina Peters, Pirmin Olde Weghuis en René Rouwette.
Initiatieven die lobbyhulp zoeken kunnen een mail sturen naar info@bvpa.nl