Het Montesquieu Instituut heeft verschillende experts gevraagd hun licht te laten schijnen over hoe om te gaan met het onderwerp integriteit binnen politiek en bestuurlijk Nederland. In de bundel Een beetje integer bestaat niet worden voorstellen gedaan over hoe integriteit in het openbaar bestuur te waarborgen: verder gaan met het doorontwikkelen van codes, structurele aandacht voor het onderwerp binnen organisaties, instelling van (extern) toezicht en het voorkomen van disproportionele sancties.
Hier en daar leeft nog de hoop dat incidenten en affaires stilletjes kunnen worden afgehandeld. Maar dat is ijdele hoop, zo schrijven Aalt Willem Heringa & Jan Schinkelshoek in de bundel. Door de opkomst van onderzoeksjournalistiek, versterkt via sociale media, ligt het nieuws al snel op straat. Volgens Heringa en Schinkelshoek zou openheid daarom een standaardonderdeel van een integriteitscode moeten zijn. “Een snelle en objectieve analyse en beoordeling door een buitenstaander, al dan niet in commissie, die met en na en heldere procedure opereert is te prefereren boven geheimzinnige en onheldere procedures. Dat pleit ervoor dat gemeenten,provincies, parlement en kabinet erop toezien dat zo'n procedure wordt ingericht – en niet op ad-hocbasis, maar op structurele wijze.”
Onafhankelijk toezicht De Tweede Kamer heeft al een paar stappen in die richting gezet met een onafhankelijk adviseur en instantie. De Eerste Kamer doet dat niet en kiest voor afhandeling door de eigen Huishoudelijke Commissie en een externe vertrouwenspersoon. Het Openbaar Ministerie heeft eveneens geregelde procedures, plus een eigen integriteitsbureau BIOM. “Om vele redenen is dat een nuttige stap: het onderstreept het belang van integriteit en het draagt bji aan de bewustwording en concretisering van integriteitskwesties,” aldus de schrijvers. “Zeker ook als zo'n instituut de bevoegdheid krijgt klachten over vermeende integriteitsschendingen te behandelen en te beoordelen, waarna het aan de bevoegde instanties is om eventueel geëigende en geboden rechtspositionele stappen te zetten.”
Integriteitsissues in de publieke sector zullen er altijd zijn, maar de bundel Een beetje integer bestaat niet toont aan dat er genoeg mogelijkheden zijn om deze effectief aan te pakken. De bundel is te bestellen via montesquieu-instituut.nl
Onafhankelijk toezicht De Tweede Kamer heeft al een paar stappen in die richting gezet met een onafhankelijk adviseur en instantie. De Eerste Kamer doet dat niet en kiest voor afhandeling door de eigen Huishoudelijke Commissie en een externe vertrouwenspersoon. Het Openbaar Ministerie heeft eveneens geregelde procedures, plus een eigen integriteitsbureau BIOM. “Om vele redenen is dat een nuttige stap: het onderstreept het belang van integriteit en het draagt bji aan de bewustwording en concretisering van integriteitskwesties,” aldus de schrijvers. “Zeker ook als zo'n instituut de bevoegdheid krijgt klachten over vermeende integriteitsschendingen te behandelen en te beoordelen, waarna het aan de bevoegde instanties is om eventueel geëigende en geboden rechtspositionele stappen te zetten.”
Integriteitsissues in de publieke sector zullen er altijd zijn, maar de bundel Een beetje integer bestaat niet toont aan dat er genoeg mogelijkheden zijn om deze effectief aan te pakken. De bundel is te bestellen via montesquieu-instituut.nl