Goede omgangsvormen, verbinding en inhoudelijk debat zijn essentieel bij besluitvorming, maar niet altijd vanzelfsprekend. Kees van der Staaij deelt hierover een heldere boodschap ‘Drink gewoon eens samen een kop koffie om erachter te komen wat die ander beweegt.’
“Laat elkaar een beetje heel!” Deze oproep uit de afscheidsbrief van VVD-kamerlid Ockje Tellegen is
mij bijgebleven. Natuurlijk, het klinkt heel wat minder verheven dan de engelenzang “Vrede op
aarde” die in deze kersttijd in woord en muziek tot ons komt. Maar evengoed een belangrijke,
vredestichtende notie. Het is een oproep die bijval verdient.
De afgelopen tijd zijn verschillende collega-Kamerleden tijdelijk of definitief afgehaakt. Soms speelt
daarbij ook de verharding van de onderlinge verhoudingen een rol. Vooral via sociale media is het
heel gemakkelijk met één druk op de knop een gepeperde uitspraak te plaatsen. Het grote publiek zit
toch niet te wachten op nuances en vriendelijkheid. Ga er maar met gestrekt been in: de kijkcijfers en
steunbetuigingen schieten omhoog. Daar komt bij dat in de afgelopen steeds meer partijen om de
gunst van de burger strijden. Niet zelden leidt dat er helaas ook toe dat het geluid wat harder wordt
gezet.
Natuurlijk, politici en bestuurders moeten ergens tegen kunnen. Bij een stevige botsing van
meningen hoort het erbij dat je heel wat kritiek over je heen krijgt. Kortom, voorop staat dat er veel
gezegd moet kunnen worden. Dat is democratie.
Maar er zijn grenzen! De verharding, polarisatie in de samenleving zien we allemaal om ons heen.
Persoonlijke beledigingen, flirten met Jodenhaat, gevaarlijke vergelijkingen, dat zijn voorbeelden van
wat absoluut over de schreef gaat. Inmiddels zien we steeds meer hoe een stapeling van
verdachtmakingen en aantijgingen het leven zuur kunnen maken. Het aantal bedreigingen is flink
toegenomen. Die kennis schept ook verantwoordelijkheid. Gooi geen olie op het vuur. Houd het
fatsoenlijk! We kunnen wel steeds naar anderen wijzen, maar een betere weg lijkt mij vooral zelf
standvastig het goede voorbeeld te geven: stevig op de inhoud, maar respectvol op de persoon.
Wat is nodig om meer saamhorigheid te bevorderen? Een beetje zelfrelativering zou al een heleboel
helpen. Niemand heeft in zijn eentje de wijsheid in pacht. Ga er eens vanuit dat de ander jou ook wat
kan leren. En blijf niet op elkaar schieten vanuit de loopgraven. Drink gewoon eens samen een kop koffie om
erachter te komen wat de ander beweegt. Kleine stappen doen ertoe.
Vrede op aarde is vaak ver te zoeken. Maar zoals een klein kaarsje al veel licht in de duisternis kan
geven, kunnen kleine bijdragen van vredestichters al veel bijdragen. En blijf in wonderen geloven en
de hoop overeind houden. De duisternis zal het niet winnen.
Kees van der Staaij
Fractievoorzitter SGP, Tweede Kamer
mij bijgebleven. Natuurlijk, het klinkt heel wat minder verheven dan de engelenzang “Vrede op
aarde” die in deze kersttijd in woord en muziek tot ons komt. Maar evengoed een belangrijke,
vredestichtende notie. Het is een oproep die bijval verdient.
De afgelopen tijd zijn verschillende collega-Kamerleden tijdelijk of definitief afgehaakt. Soms speelt
daarbij ook de verharding van de onderlinge verhoudingen een rol. Vooral via sociale media is het
heel gemakkelijk met één druk op de knop een gepeperde uitspraak te plaatsen. Het grote publiek zit
toch niet te wachten op nuances en vriendelijkheid. Ga er maar met gestrekt been in: de kijkcijfers en
steunbetuigingen schieten omhoog. Daar komt bij dat in de afgelopen steeds meer partijen om de
gunst van de burger strijden. Niet zelden leidt dat er helaas ook toe dat het geluid wat harder wordt
gezet.
Natuurlijk, politici en bestuurders moeten ergens tegen kunnen. Bij een stevige botsing van
meningen hoort het erbij dat je heel wat kritiek over je heen krijgt. Kortom, voorop staat dat er veel
gezegd moet kunnen worden. Dat is democratie.
Maar er zijn grenzen! De verharding, polarisatie in de samenleving zien we allemaal om ons heen.
Persoonlijke beledigingen, flirten met Jodenhaat, gevaarlijke vergelijkingen, dat zijn voorbeelden van
wat absoluut over de schreef gaat. Inmiddels zien we steeds meer hoe een stapeling van
verdachtmakingen en aantijgingen het leven zuur kunnen maken. Het aantal bedreigingen is flink
toegenomen. Die kennis schept ook verantwoordelijkheid. Gooi geen olie op het vuur. Houd het
fatsoenlijk! We kunnen wel steeds naar anderen wijzen, maar een betere weg lijkt mij vooral zelf
standvastig het goede voorbeeld te geven: stevig op de inhoud, maar respectvol op de persoon.
Wat is nodig om meer saamhorigheid te bevorderen? Een beetje zelfrelativering zou al een heleboel
helpen. Niemand heeft in zijn eentje de wijsheid in pacht. Ga er eens vanuit dat de ander jou ook wat
kan leren. En blijf niet op elkaar schieten vanuit de loopgraven. Drink gewoon eens samen een kop koffie om
erachter te komen wat de ander beweegt. Kleine stappen doen ertoe.
Vrede op aarde is vaak ver te zoeken. Maar zoals een klein kaarsje al veel licht in de duisternis kan
geven, kunnen kleine bijdragen van vredestichters al veel bijdragen. En blijf in wonderen geloven en
de hoop overeind houden. De duisternis zal het niet winnen.
Kees van der Staaij
Fractievoorzitter SGP, Tweede Kamer