De dag na de Statenverkiezingen geeft de NRC in haar redactioneel commentaar aan dat de uitslag van de Statenverkiezingen een illustratie is van een heuse systeemcrisis. Een terechte constatering, wat mij betreft. Maar analyseren volstaat niet; de politiek moet nu prioriteit geven aan het versterken van haar geloofwaardigheid. Niet klagen over versplintering, maar zich instellen op een moderne samenleving met goed-geïnformeerd en goed-georganiseerde burgers. Niet standpunten uitruilen, maar slim onderhandelen totdat voorstellen wederzijds herkenbaar en verdedigbaar zijn. En heel actueel: stop zetelroof. En bovenal: nationaliseer tussentijdse verkiezingen niet tot peilingen over het Kabinetsbeleid, maar geef het politieke oordeel over gemeenten en provincies terug aan de burger.
Statenverkiezingen gaan niet over het Kabinetsbeleid, maar over de prestaties van onze Statenleden en gedeputeerden. Met het nationaliseren van tussentijdse verkiezingen wordt de burger bij de neus genomen. Eerst word je in een reeks TV-debatten opgeroepen om voor het landsbelang naar het stembureau te gaan, dan treedt er een forse verschuiving in de Eerste Kamer op, maar het Kabinetsbeleid verandert niet. Want ondanks alle taart en opgetogen lawaai, heeft de harde oppositie netto verloren: de SP heeft één zetel gewonnen maar zowel de PVV als Groen Links hebben beiden één zetel verloren. En de constructieve drie behaalde een netto winst van zeven zetels met hun oppositie vóór het Kabinetsbeleid. Het Kabinet moet wel met meer partijen onderhandelen, maar deze uitslag vergt geen fundamentele koersverlegging. En de burger voelt zich hier uiterst ongemakkelijk over.
De politiek kan haar eigen gezag en geloofwaardigheid verbeteren door de verkiezingen voor gemeenten en provincies voluit aan de regio over te laten. Dat biedt bovenal de burger een eerlijk beeld. En de hardwerkende regio-politici willen over hun eigen beleid verantwoording afleggen en steun van de burger vragen. Mijn voorstel: we hebben 12 provincies en een kleine 400 gemeenten. Laat daarvoor één gezamenlijke verkiezingsdatum los en laat IPO en VNG een mooie verspreiding afspreken. Dat betekent dat er ergens in het land om de vier maanden een provincie en per twee weken een gemeente zijn eigen verkiezingen houdt. Zo’n lappendeken kunnen landelijke politici niet kapen, Kabinet en oppositie kunnen aan deze voortgaande reeks van uitslagen geen landelijke betekenis toekennen, onze regionale en lokale politici worden voor eigen falen en succes afgerekend en de burger kan eenduidig gebruik maken van zijn democratisch recht. Deze spreiding van verkiezingsdata laat de besluitvorming over de toekomst van de Eerste Kamer onverlet: of om de vier jaar gaan de dan zittende statenleden alsnog getrapt de Eerste Kamer kiezen, dan wel we vervangen de Senaat door een Constitutioneel Hof. Laat de politiek de burgers en onze regionale politici serieus nemen en via een spreiding van verkiezingsdata bijdragen aan transparantie en geloofwaardigheid. Dat komt de betrokkenheid van de burger en zodoende de opkomst en legitimiteit van het politieke systeem ten goede.
Jaap Jelle Feenstra, voorzitter BVPA.
De politiek kan haar eigen gezag en geloofwaardigheid verbeteren door de verkiezingen voor gemeenten en provincies voluit aan de regio over te laten. Dat biedt bovenal de burger een eerlijk beeld. En de hardwerkende regio-politici willen over hun eigen beleid verantwoording afleggen en steun van de burger vragen. Mijn voorstel: we hebben 12 provincies en een kleine 400 gemeenten. Laat daarvoor één gezamenlijke verkiezingsdatum los en laat IPO en VNG een mooie verspreiding afspreken. Dat betekent dat er ergens in het land om de vier maanden een provincie en per twee weken een gemeente zijn eigen verkiezingen houdt. Zo’n lappendeken kunnen landelijke politici niet kapen, Kabinet en oppositie kunnen aan deze voortgaande reeks van uitslagen geen landelijke betekenis toekennen, onze regionale en lokale politici worden voor eigen falen en succes afgerekend en de burger kan eenduidig gebruik maken van zijn democratisch recht. Deze spreiding van verkiezingsdata laat de besluitvorming over de toekomst van de Eerste Kamer onverlet: of om de vier jaar gaan de dan zittende statenleden alsnog getrapt de Eerste Kamer kiezen, dan wel we vervangen de Senaat door een Constitutioneel Hof. Laat de politiek de burgers en onze regionale politici serieus nemen en via een spreiding van verkiezingsdata bijdragen aan transparantie en geloofwaardigheid. Dat komt de betrokkenheid van de burger en zodoende de opkomst en legitimiteit van het politieke systeem ten goede.
Jaap Jelle Feenstra, voorzitter BVPA.