Op 31 augustus 2018 heeft de Raad voor de Journalistiek zich uitgesproken over de berichtgeving van NRC over de zogenoemde Medicijnenlobby. Dit mag zondermeer een opmerkelijk oordeel worden genoemd. De Raad heeft de naam de journalisten en de mediasector nogal af te schermen tegen kritiek van de buitenwacht. Maar in deze zaak komt ze tot een helder en scherp oordeel, waarvoor ze alle waardering verdient. De Raad oordeelt namelijk dat doordat er geen aandacht is besteed aan de uitspraak van de BVPA-Klachtencommissie de berichtgeving in de NRC niet evenwichtig is en dit leidt tot de conclusie dat NRC Handelsblad journalistiek onzorgvuldig heeft gehandeld. De Raad doet de aanbeveling aan NRC om deze conclusie ruimhartig te publiceren. Had de NRC wel aandacht aan de uitspraak van de Klachtencommissie besteed, dan had ze haar artikelenreeks meer compleet en genuanceerd kunnen afsluiten.
Voor de BVPA is deze uitspraak van de Raad van veel belang. Immers op basis van de NRC-berichten van 17 en 30 november 2017 zijn twee klachten bij het Bestuur binnengekomen over de handelswijze van Kevin Zuidhof bij zijn lobby voor het bedrijf Vertex en het medicijn Orkambi. De NRC onthult dat de informatie die Zuidhof aan Kamerleden heeft verzonden, namelijk dat deze medicijnenfabrikant sinds zijn oprichting maar één kwartaal winst heeft gemaakt - dit had moeten zijn: één jaar winst als gevolg van één sterk kwartaal -, 'onzin is', want jaarverslagen tonen negen kwartalen winst. De Raad stelt voorop dat media in een democratische samenleving een belangrijke rol hebben om onderzoek te verrichten en aandacht te besteden aan politieke besluitvormingsprocessen en dat NRC aannemelijk heeft gemaakt dat er voldoende aanleiding bestond om hierover te berichten. De Raad constateert dat de berichtgeving door NRC ontegenzeggelijk ernstige beschuldigingen aan het adres van klager in de uitoefening van zijn beroep bevat, waardoor zijn integriteit is aangetast.
Maar de Raad geeft ook aan dat vanwege de door NRC gekozen insteek het dan ook op de weg van de krant had gelegen om tevens aandacht te besteden aan de oordelen en nuanceringen in het advies de BVPA-Klachtencommissie. Immers in het advies van de Klachtencommissie en het daarop aansluitende besluit van het BVPA-Bestuur van 7 februari 2018 is ook aangegeven: de concrete informatie over de winstgevendheid van het bedrijf was onjuist en dat is in strijd met de eigen Gedragscode. De Klachtencommissie signaleert dat de scherpe norm van artikel 1.3 van het Handvest hier wel een probleem oplevert, want naar de letter van dat artikel telt alleen de juistheid van de informatie waar de lobbyist voor verantwoordelijk wordt gesteld. Bovendien concludeerde de Klachtencommissie: het optreden van de lobbyist is in het algemeen binnen de gebruikelijke professionele normen gebleven, de lobbyist heeft te goeder trouw gehandeld, de informatie over de winstgevendheid is niet doorslaggevend geweest en er is waardering voor de wijze waarop Zuidhof in zijn brief aan de Kamervoorzitter direct en zonder voorbehoud heeft aangegeven dat de informatie niet klopte.
De NRC heeft wel de klachten en het BVPA-onderzoek genoemd, maar heeft nadien niet meer over deze conclusies en bevindingen bericht. De Raad oordeelt dat de NRC daarmee onvolledig over de kwestie heeft bericht en concludeert dat de NRC daarmee journalistiek onzorgvuldig heeft gehandeld. Dit zorgvuldige oordeel van de Raad ligt geheel in lijn met het complete en genuanceerde advies van de Klachtencommissie. Dat is een compliment aan de Klachtencommissie en een opsteker voor de aanhoudende inzet van collega Kevin Zuidhof, waarover ik de leden bij deze graag direct informeer. Ik kijk uit naar de herziening van onze Gedragscode, met name over artikel 1.3, en naar het ruimhartige artikel in de NRC…..
Jaap Jelle Feenstra – voorzitter BVPA
Voor de BVPA is deze uitspraak van de Raad van veel belang. Immers op basis van de NRC-berichten van 17 en 30 november 2017 zijn twee klachten bij het Bestuur binnengekomen over de handelswijze van Kevin Zuidhof bij zijn lobby voor het bedrijf Vertex en het medicijn Orkambi. De NRC onthult dat de informatie die Zuidhof aan Kamerleden heeft verzonden, namelijk dat deze medicijnenfabrikant sinds zijn oprichting maar één kwartaal winst heeft gemaakt - dit had moeten zijn: één jaar winst als gevolg van één sterk kwartaal -, 'onzin is', want jaarverslagen tonen negen kwartalen winst. De Raad stelt voorop dat media in een democratische samenleving een belangrijke rol hebben om onderzoek te verrichten en aandacht te besteden aan politieke besluitvormingsprocessen en dat NRC aannemelijk heeft gemaakt dat er voldoende aanleiding bestond om hierover te berichten. De Raad constateert dat de berichtgeving door NRC ontegenzeggelijk ernstige beschuldigingen aan het adres van klager in de uitoefening van zijn beroep bevat, waardoor zijn integriteit is aangetast.
Maar de Raad geeft ook aan dat vanwege de door NRC gekozen insteek het dan ook op de weg van de krant had gelegen om tevens aandacht te besteden aan de oordelen en nuanceringen in het advies de BVPA-Klachtencommissie. Immers in het advies van de Klachtencommissie en het daarop aansluitende besluit van het BVPA-Bestuur van 7 februari 2018 is ook aangegeven: de concrete informatie over de winstgevendheid van het bedrijf was onjuist en dat is in strijd met de eigen Gedragscode. De Klachtencommissie signaleert dat de scherpe norm van artikel 1.3 van het Handvest hier wel een probleem oplevert, want naar de letter van dat artikel telt alleen de juistheid van de informatie waar de lobbyist voor verantwoordelijk wordt gesteld. Bovendien concludeerde de Klachtencommissie: het optreden van de lobbyist is in het algemeen binnen de gebruikelijke professionele normen gebleven, de lobbyist heeft te goeder trouw gehandeld, de informatie over de winstgevendheid is niet doorslaggevend geweest en er is waardering voor de wijze waarop Zuidhof in zijn brief aan de Kamervoorzitter direct en zonder voorbehoud heeft aangegeven dat de informatie niet klopte.
De NRC heeft wel de klachten en het BVPA-onderzoek genoemd, maar heeft nadien niet meer over deze conclusies en bevindingen bericht. De Raad oordeelt dat de NRC daarmee onvolledig over de kwestie heeft bericht en concludeert dat de NRC daarmee journalistiek onzorgvuldig heeft gehandeld. Dit zorgvuldige oordeel van de Raad ligt geheel in lijn met het complete en genuanceerde advies van de Klachtencommissie. Dat is een compliment aan de Klachtencommissie en een opsteker voor de aanhoudende inzet van collega Kevin Zuidhof, waarover ik de leden bij deze graag direct informeer. Ik kijk uit naar de herziening van onze Gedragscode, met name over artikel 1.3, en naar het ruimhartige artikel in de NRC…..
Jaap Jelle Feenstra – voorzitter BVPA