In zijn presentatie beschreef Otjes de hedendaagse politieke cultuur vanuit historisch perspectief. Hij deed dit aan de hand van de 8 regels van Arend Lijphart. Een van zijn observaties was dat er geen sprake is van een sterke verandering of verzieking van deze cultuur onder premier Rutte. Er is juist sprake van continuïteit van de Nederlandse bestuurscultuur. Depolitisering van complexe problemen en de afwezigheid van ideologische standvastigheid, een van de kenmerken van de afgelopen 13 jaar, bestonden al voor Rutte’s aantreden. Rutte is dus iemand die goed kon en kan manoeuvreren in dit politieke systeem, maar heeft dit systeem niet uitgevonden.
Tijdens de masterclass sprak Otjes ook over het onderscheid tussen pluralistische en corporatistische systemen. Momenteel kent Nederland een corporatistisch systeem waarbij gevestigde (burger-) belangen structureel invloed kunnen uitoefenen op besluitvorming. Dit systeem wordt gekenmerkt door depolitisering en zakelijke politiek waarin complexe problemen vaak in samenspraak met belangengroepen worden opgelost door breed gedragen compromissen te sluiten.
In het recente WRR-rapport ‘Goede zaken. Naar een grotere maatschappelijke bijdrage van ondernemingen’ wordt corporatisme geschetst als iets waar de huidige politiek zich van moet ontdoen na de volgende verkiezingen. Daarover op 20 december meer, als Marthe Hesselmans van de WRR meer komt vertellen over hun adviezen aan de regering.
Nieuwsgierig naar het werk van Otjes en wil je meer weten over de ontstaansgeschiedenis van onze bestuurscultuur? Luister dan vooral naar de podcastserie ‘Het Spel & De Macht’ voor meer diepgaande inzichten. Tot de volgende keer, op 15 november, waar we in de masterclass vooruit blikken op de verkiezingen van 22 november.