Hoe is het gesteld met de transparantie en integriteit in onze beroepsgroep? Is er behoefte aan lobbywetgeving of kunnen we uitstekend onszelf reguleren? Dit soort vragen kwam aan de orde tijdens de Masterclass Transparantie en Integriteit, die op 24 april plaatsvond.
De masterclass trapte af met presentaties van Caelesta Braun, professor Public Governance & Civil Society aan de Universiteit Leiden en Tobias Kempermann, CEO Ewer Advisory, Associate Partner Meines Holla & Partners. Braun belichte de voors en tegens van lobbywetgeving, waarbij ze aantekende dat het tot nu toe ontbreekt aan gedegen onderzoek naar de effectiviteit ervan. Ze schetste ook een theoretisch kader voor een mogelijk lobbyregister, en hoe dat in de praktijk zou kunnen worden vormgegeven.
In haar presentatie benadrukte Braun ook de positieve effecten van lobbyen. Het leidt wat haar betreft tot participatie, en een betere kwaliteit van wet- en regelgeving – zolang er tenminste sprake is van gelijke toegang. Lobbywetgeving zou in theorie de volgende voordelen kunnen hebben: het vermindert het gevoel van burgers dat de politiek corrupt handelt, het vergroot het vertrouwen van burgers in lobbyisten, en het vergroot het inzicht in wie invloed uitoefent of dat heeft geprobeerd.
Het Duitse model
Tobias Kempermann schetste de Duitse situatie, waar lobbywetgeving inmiddels een feit is. Sterker nog: per maart geldt nog strengere wetgeving dan voorheen. Het lobbyregister wordt bijgehouden door de Duitse Bondsdag en is openbaar toegankelijk. Bij verzuim volgt een boete en eventueel plaatsing op een zwarte lijst.
Wat betekent het in de praktijk? Iedereen die contact wil leggen met leden, organen, commissies, parlementaire groepen of fracties van de Bondsdag of de Bondsregering, of die dergelijke contacten wil laten leggen om directe of indirecte invloed uit te oefenen, moet zich registreren in het lobbyregister. Advocaten, geestelijken en lagere autoriteiten zijn uitgezonderd van deze verplichting.
De mening van onze leden
Dan de aanwezige BVPA-leden. Wat vinden die er eigenlijk van? Onder leiding van Daniel Schut gingen ze erover in discussie, aan de hand van drie stellingen: ‘Er is helemaal geen lobbywetgeving nodig in Nederland’, ‘De BVPA moet zich inzetten voor zelfregulering van de sector’ en ‘Nederland moet zijn register inrichten naar Duits voorbeeld'. Zo ontstond een levendige discussie, waarbij de voors en tegens van elke variant uitgebreid tegen het licht werden gehouden.