Wat beloven de partijen concreet?
De directeur van de Open State Foundation roept in een opinieartikel van 16 november jl. het aankomende kabinet opnieuw op om "eindelijk eens inzichtelijk te maken wie er lobbyen bij onze politici". Het is in de Tweede Kamer al jarenlang onderwerp van discussie, maar concrete wetgeving blijft uit. Met de verkiezingsuitslag van 29 oktober 2025 rijst de vraag: wat beloven de partijen in hun verkiezingsprogramma’s? En belangrijker nog: hoe concreet zijn die beloften?
Wat beloven de partijen concreet?
De directeur van de Open State Foundation roept in een opinieartikel van 16 november jl. het aankomende kabinet opnieuw op om "eindelijk eens inzichtelijk te maken wie er lobbyen bij onze politici". Het is in de Tweede Kamer al jarenlang onderwerp van discussie, maar concrete wetgeving blijft uit. Met de verkiezingsuitslag van 29 oktober 2025 rijst de vraag: wat beloven de partijen in hun verkiezingsprogramma’s? En belangrijker nog: hoe concreet zijn die beloften?
Het motorblok: CDA en D66 – contrast zonder garanties
Het verschil tussen beide partijen is groot. Het CDA-programma richt zich vooral op corruptiebestrijding via "bewustwording en verplichte trainingen bij gemeentes" en op buitenlandse inmenging door een meldplicht voor giften aan religieuze instellingen uit onvrije landen.
D66 belooft expliciet "meer inzicht in pogingen om politieke besluitvorming te beïnvloeden" – de duidelijkste verwijzing naar een lobbyregister. De partij koppelt dit aan bredere transparantie-ambities: techbedrijven reguleren, desinformatie bestrijden, en interne partijdemocratie wettelijk verplichten. Zoals gebruikelijk in een verkiezingsprogramma wordt dit niet concreet ingevuld. Wat betekent "meer inzicht" eigenlijk? Komt er een verplicht register? Openbare agenda's van bewindspersonen? Uitbreiding van de lobbyparagraaf in wetsvoorstellen? Wachtperioden voor ex-politici? Sancties bij overtreding?
Lobbyregulering is ook geen expliciet onderdeel van de informatie-opdracht van Sybrand Buma. Maar wat als we nog eens doorkijken naar mogelijke coalitiepartners?
Rechts: VVD en JA21 – andere focus
De VVD heeft historisch een principieel bezwaar tegen vergaande lobbyregulering vanuit het argument van vrijheid van ondernemerschap en beperking van overheidsinterventie. Opvallend is wel JA21's voorstel om artikel 3:305a BW te schrappen – waardoor belangenorganisaties niet meer zouden kunnen procederen in het algemeen belang.
Links: GroenLinks-PvdA – concrete plannen
Mocht er over links gezocht worden, dan liggen er meer mogelijkheden. GroenLinks-PvdA komt met het meest concrete voorstel: een lobbyregister voor de Rijksoverheid waarin ambtenaren en politici vermelden met welke belangenorganisaties over welke onderwerpen contact is geweest. Daarnaast komt er toetsing van belangenverstrengeling door het College Rechtspositie Politieke Ambtsdragers in de eerste twee jaar dat bewindspersonen, Kamerleden en topambtenaren een nieuwe baan aanvaarden. Ook willen zij een maximum van 20.000 euro aan donaties aan politieke partijen, met openbare registratie boven de 1.500 euro.
Coalitiescenario's: wat gebeurt er bij onderhandelingen?
Bij een centrumrechtse regering lijkt de kans op een lobbyregister beperkt. Bij een centrumlinkse regering neemt de kans daarop toe, maar ook de politieke kleur van een bewindspersoon in kwestie zal dan in toenemende mate van belang zijn. Het lobbyregister kan tot ‘vrij onderwerp’ worden gemaakt. Ondertussen blijven vooral woningbouw, migratie en economische onderwerpen de politieke agenda domineren.
Ongeacht de plannen van een kabinet over centrumlinks of centrumrechts, blijft het voor de BVPA belangrijk dat verschillende instrumenten en de bovenliggende doelen in samenhang worden bezien. Van lobbyisten mag transparantie worden verwacht. Om daadwerkelijk inzicht in besluitvorming te bevorderen is aandacht voor de belangenafweging aan de ontvangende kant van de lobby echter minstens even belangrijk. Voor dit laatste is bijvoorbeeld de lobbyparagraaf een geschikter instrument dan het register dat weer andere doelen kan dienen. Welke coalitie er ook komt, de BVPA blijft graag bijdragen aan doordacht beleid dat daadwerkelijk waarde toevoegt aan het bevorderen van onze democratie en goede besluitvorming.
Het reces is begonnen. Wellicht kun jij deze zomer een fles wijn opentrekken die is gewonnen met een pooltje ‘Kabinet Schoof’. De val van het kabinet betekent dat we rond deze zomer alweer vooruit denken en vooruit werken richting verkiezingen en een nieuwe regering.
De programmacommissies voor de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober 2025 draaien op volle toeren. Dat biedt weer volop kansen en uitdagingen. In deze nieuwsbrief vertelt hoogleraar Carla Hoetink ons wat we kunnen leren van het verleden. De keuzes die gemaakt moeten worden om nationale opgaven aan te pakken, concurreren in toenemende mate met keuzes die gemaakt moeten worden in het kader van nieuwe geopolitieke verhoudingen. Beide zijn natuurlijk belangrijk. Alleen daarom al zijn het maatschappelijk én budgettair gezien bijzonder interessante tijden.
Hoe kunnen we inspelen op veranderende denkpatronen over bijvoorbeeld klimaat en defensie? Als beroepsgroep zijn we continu bezig met dergelijke belangrijke discussies. Samen zorgen we ervoor dat belangen gehoord en gewogen worden, draagvlak voor beleid kan groeien en beleid beter wordt.
Niet alleen in politiek Den Haag vindt een wisseling van de wacht plaats. Eind dit jaar neem ik na een mooie bestuurstermijn van drie jaar afscheid als voorzitter van de BVPA. Samen met collega bestuurslid Richard Pauw, die ook zijn bestuurstermijn afrondt, draag ik dan graag het stokje over aan onze opvolgers. In deze nieuwsbrief lees je alles over de vacatures in het bestuur. Wij zijn blij dat vier enthousiaste collega’s in het bestuur de continuïteit van onze mooie, groeiende beroepsvereniging kunnen borgen en zich blijven inzetten vanuit ons Bestuursplan Nieuw Elan.
Vergeet vooral niet af te schakelen en op te laden deze zomer!
Esmeralda Huizen
Voorzitter BVPA
Carla Hoetink is van huis uit politiek historica. Ze studeerde Politieke Geschiedenis in Nijmegen, promoveerde daar ook, en werkte er als docent. Totdat ze tegen een vacature aanliep bij het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen in Groningen. Sinds 1 december 2024 is ze er directeur. In haar eigen woorden: ‘Er zijn maar twee instituten in Nederland die speciaal zijn ingesteld voor de bestudering van politiek en democratie in Nederland: het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis aan de Radboud Universiteit, en het DNPP in Groningen. Mijn nieuwe rol biedt me de kans om me in te zetten als wetenschapper, maar ook om vanuit een wat meer maatschappelijke functie bij te dragen aan kennis over politieke partijen en het functioneren van de vertegenwoordigende democratie. Onderzoek te doen, maar ook anderen in staat te stellen dat te kunnen doen. En een brug te slaan tussen wetenschappelijke expertise en de praktijk: in contacten met de partijen zelf, en met de overheid.’
We spraken haar, over heden, verleden en toekomst van de democratie in Nederland – en de rol die daarin was en is weggelegd voor belangenbehartiging.
De commissie Europa is op dit moment bezig met de voorbereiding van de BVPA-Brusselreis. 70 tot 80% van de onze wetgeving komt vanuit de EU. Alle reden voor lobbyisten om die politieke arena en de wisselwerking met Den Haag te verkennen en beter te leren begrijpen. Het plan is om op 15 en 16 oktober 2025 met een groep BVPA’ers in Brussel samen te komen voor ontmoetingen met Brusselse stakeholders en collega-lobbyisten. Een Brussels walking diner en borrel horen er uiteraard bij. Voor de activiteit verwachten wij exclusief reis- en verblijfkosten op een deelnemersbijdrage van €100 uit te komen.
We inventariseren graag eerst jullie animo voor deze activiteit (en data), mede met het oog op de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober. Dat doen we door middel van deze exclusieve voorinschrijving. Graag ontvangen we uiterlijk vrijdag 18 juli 2025 jouw voorinschrijving via info@bvpa.nl. Daarmee ben je verzekerd van een plek voor deze Brussel-reis (mits die doorgaat!).
Elke drie jaar organiseert BVPA haar congres. Dit jaar was het weer zover. In het Onderwijsgebouw van het LUMC in Leiden kwam een recordaantal van ruim 150 PA-professionals uit allerlei organisaties en sectoren samen, om te luisteren, discussiëren en netwerken. Roelof Hemmen trad op als moderator.
Benieuwd naar de foto's, bekijk ze hier.
De nieuwe website van de BVPA krijgt vorm. Een project waar leden in diverse ALV's over hebben kunnen meedenken en we achter de schermen hard aan door werken. Hier een kleine sneak peak van wat er staat te komen.
Op 12 maart vond een Commissiedebat Integriteit openbaar bestuur plaats. Voor onze vereniging is dit een relevant debat, omdat het in het teken stond van inzicht in invloed bij besluitvorming.
Regelmatig terugkerend onderdeel van onze nieuwsbrief is de rubriek ‘Lobbyist in Daglicht’. Daarin interviewen we leden van BVPA, over wat hen beweegt, welke ontwikkelingen ze zien in PA en politiek, en wat die ontwikkelingen betekenen voor hun rol. Dit keer spraken we Jesse Martens, Head of Global Public Affairs bij AkzoNobel.
Lennart Salemink uit Amsterdam werkt momenteel bij het Ministerie van I&W, als Hoofd van de afdeling Voertuigen en Digitale Infrastructuur. Daarnaast is hij al jaren actief voor de VVD, als bestuurslid, als campagnevoerder en als trainer. Binnenkort hoopt hij aan de slag te gaan als Europarlementariër. Hoe kijkt hij naar Public Affairs? En hoe kan PA helpen bij beleidsvorming? Een gesprek.
Wat zijn de drie sleutels tot het succes van elke lobbycoalitie? Onder leiding van Erik van Venetië ging een panel van ervaringsdeskundigen hierover het gesprek aan, afgelopen 15 mei in Den Haag. Het panel bestond uit Adri Bom-Lemstra (Voorzitter Glastuinbouw Nederland), Rolf Harbers (Directeur Mobiliteitsalliantie), Jildau Schuilenburg (Sr. Adviseur Public Affairs Samenwerkingsverband Noord-Nederland) en Martijn Vonk (Sr. Adviseur Public Affairs Enexis). Prof. dr. Caelesta Braun (Universiteit Leiden) voorzag de middag van de nodige wetenschappelijke duiding.
Hoe is het gesteld met de transparantie en integriteit in onze beroepsgroep? Is er behoefte aan lobbywetgeving of kunnen we uitstekend onszelf reguleren? Dit soort vragen kwam aan de orde tijdens de Masterclass Transparantie en Integriteit, die op 24 april plaatsvond.
Wytske Postma is sinds de verkiezingen van vorig jaar Kamerlid voor NSC. Daarvoor zat ze in de Tweede Kamer voor het CDA. Maar ze begon haar carrière in de Public Affairs. Hoe kijkt ze naar haar ‘oude’ vak, nu ze aan de andere kant van de tafel zit? Wat zijn haar ervaringen als politicus met PA? En hoe kan het vakgebied zich verder versterken? Een gesprek.
Wie zijn onze leden en wat beweegt hen? Daarover gaan we in de rubriek ‘Lobbyist in Daglicht’ het gesprek aan. Dit keer stellen we Julia Verheul aan je voor. Julia is political advisor voor de NGO Save the Children – en kersvers lid van BVPA! We spreken Julia tijdens haar werkbezoek in Egypte. Voornaamste onderwerp: de cruciale rol van public affairs in de behartiging van belangen van mensen die heel hard hulp nodig hebben…
De commissie commissie P&C leest de krant en kijkt tv met groot plezier, helemaal als er mooie verhalen over lobby en public affairs voorbijkomen. Daar nemen we je graag in mee. We vragen maar één ding in ruil voor dit overzicht: tip ons als je ook iets te vertellen hebt via info@bvpa.nl.
Het bestuur van de BVPA nodigt je van harte uit voor een themabijeenkomst en ALV op 29 november van 18.00 tot 20.00 uur in Nieuwspoort. Daar presenteert het bestuur haar plannen voor de komende drie jaar. In een aansluitend ‘Lobbypanel Live’ kijken we met de kopstukken van diverse lobbybureau’s naar heden, verleden en toekomst. Dit alles onder onder journalistieke leiding van Lobbypanel presentator Thomas van Zijl, bekend van BNR nieuwsradio.
Door het vallen van het kabinet zijn er in november nieuwe verkiezingen. De bestuurscultuur stond flink in het publieke oog. Na een rondgang langs de (concept)programma’s van politieke partijen vind je hieronder wat de politieke partijen in Nederland over belangenbehartiging, lobby, en public affairs zeggen.
Geluksvogel, jij weet wél hoe Den Haag werkt. Dus kom in actie!
De ingelaste Algemene Financiële Ledenvergadering van 7 oktober neemt alle 13 aanbevelingen van de Kascommissie over en adviseert de leden op Algemene Vergadering van 24 november om deze adviezen vast te stellen en het bestuur decharge te verlenen over het gevoerde financiële beleid over de jaren 2018, 2019 en 2020. De ingelaste ALV kon dat niet zelf doen omdat het quorum van de leden (5% van 660) niet werd gehaald.
Donderdag 28 oktober was het eindelijk zover: de eerste fysieke Jong BVPA-borrel van 2021. Meer dan vijftig jong-professionals werkzaam in de Public Affairs- sector trokken vanuit het gehele land naar Den Haag om (opnieuw) kennis met elkaar te maken.
Begin september – voorafgaand aan de Bondsdagverkiezingen – heeft de NGO Lobbykontrol in Berlijn een – ook voor Public Affairs- professionals - een interessant Lobbyverslag 2021 gepubliceerd. Het Lobby Report 2021 geeft een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van lobbyen en de regulering daarvan tijdens de zittingsperiode van de CDU/CSU-SPD Bondsregering.
Van 14 tot en met 21 september vindt op diverse locaties in Den Haag het Prinsjesfestival plaats. Waar in 2020 diverse evenementen vanwege de coronabeperkingen noodgedwongen moesten worden gecanceld of slechts in aangepaste vorm konden worden georganiseerd, is het bestuur van de Stichting Prinsjesfestival positief gestemd over de organisatie van het festival in september van dit jaar.
Een beschouwing van BVPA-voorzitter Paul Burm, op persoonlijke titel
De Tweede Kamer pleit voor een omslag in de bestuurscultuur. Informateur Mariëtte Hamer heeft naast een herstelplan ook een agenda voor ‘versterking van de democratische rechtsorde’ aan de Kamer voorgelegd. Het bruist van goede voornemens. Beleven we een kantelpunt in de Nederlandse openbare bestuurscultuur?
Vooraankondiging: digitale EU lobbylunch
Datum: maandag 10 mei van 12:00 – 13:00
Hoe wordt tegen de Nederlandse lobby aangekeken vanuit Brussel? En is dit veranderd na de Tweede Kamer verkiezingen? En wie is Volt, de Europese nieuwkomer in de Tweede Kamer?
De komende maanden presenteren we diverse series interviews met BVPA-leden. Dit keer is het de beurt aan Tom Brouwer (Public Matters). Public Matters is een public affairs & lobbyadviesbureau dat is gespecialiseerd in beleidsbeïnvloeding en strategische communicatie. Hoe zorgt Tom tijdens online overleggen toch voor verbinding? En wat is zijn grootste uitdaging in de coronacrisis? Tijd voor een kennismaking.
De komende maanden presenteren we diverse series interviews met BVPA-leden. Dit keer is het de beurt aan Nora Waaldijk (EPPA). EPPA heeft experts in huis op het gebied van public affairs, stakeholdermanagement, digital public affairs en communicatie. Tevens specialiseert EPPA zich al jaren in politieke monitoring op maat. Welke verschuiving in thema’s ziet Nora tijdens de coronacrisis? En wat ziet zij momenteel als grootste uitdaging? Tijd voor een kennismaking.
De komende maanden presenteren we diverse series interviews met BVPA-leden. Dit keer is het de beurt aan Joep Kievits (IvCB). IvCB is op strategisch niveau een belangrijke sparringspartner en kijkt vanuit een breed perspectief naar public affairs. Welke verschuiving in thema’s ziet Joep tijdens de coronacrisis? En wat ziet hij momenteel als grootste uitdaging? Tijd voor een kennismaking.
De komende maanden presenteren we diverse series interviews met BVPA-leden. Dit keer is het de beurt aan Mark van den Anker (Wepublic). Wepublic houdt zich bezig met public affairs, reputatie en strategische communicatie. Bouwen aan vertrouwen in de publieke omgeving staat daarin centraal. Hoe gaat Mark om met het huidige dynamische veld als public affairs professional? En wat ziet hij momenteel als grootste uitdaging? Tijd voor een kennismaking. SER-voorzitter Mariëtte Hamer ontving 20 oktober de Eberhard van der Laan Mediation Award 2020. De winnaar werd bekendgemaakt tijdens het online event ‘Overheid’ van de Nederlandse Mediatorsvereniging (NMv), dat ter gelegenheid van de Week van de Mediation werd georganiseerd.